โครงการการมีส่วนร่วมของประชาชนในการจัดทำร่างแผนทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม เอกสารทางวิชาการ หมายเลข 14 กรณีศึกษาการใช้ประโยชน์ทรัพยากรแร่และพลังงานต่อสิ่งแวดล้อมและสุขภาพ ฝ่ายทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม สถาบันวิจัยเพื่อการพัฒนาประเทศไทยได้รับการสนับสนุนจากโครงการนโยบายสาธารณะเพื่อคุณภาพชีวิตที่ดีดำเนินการโดย มูลนิธิสาธารณสุขแห่งชาติ (มสช.) สนับสนุนโดย สำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.)สถาบันวิจัยสังคม มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ พฤศจิกายน 2548
การพัฒนาและการใช้ประโยชน์ทรัพยากรแร่และพลังงานมีความสำคัญต่อการพัฒนาเศรษฐกิจของประเทศ อย่างไรก็ตาม สถานการณ์ปัญหาที่เกิดจากการพัฒนาและการใช้ประโยชน์ทรัพยากรแร่และพลังงานในปัจจุบัน ได้แก่ การใช้ประโยชน์ทรัพยากรแร่และพลังงานที่ไม่มีประสิทธิภาพเท่าที่ควร การไม่คำนึงถึงผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อมและสุขภาพ การขาดความเข้มงวดในการป้องกันผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อมและสุขภาพ และความขัดแย้งระหว่างนโยบายการใช้กับ
นโยบายการอนุรักษ์เนื่องจากยังไม่มีการบูรณาการเชิงนโยบาย ผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อมและสุขภาพที่เกิดจากการใช้ประโยชน์ทรัพยากรแร่และพลังงานได้สร้างปัญหาสังคมและสุขภาพที่สำคัญแก่ประชาชนไทย อาทิ โรงไฟฟ้าถ่านหินแม่เมาะ โรงแต่งแร่ตะกั่วคลิตี้ เป็นต้น ผลกระทบที่เกิดขึ้นเหล่านั้นสะท้อนให้เห็นถึงช่องโหว่ในการบริหารจัดการทรัพยากรแร่และพลังงานของประเทศที่ควรได้รับการจัดการ ป้องกัน และแก้ไขต่อไป
รายงานส่วนนี้เป็นการนำเสนอกรณีศึกษาของผลกระทบของการใช้ประโยชน์ทรัพยากรแร่และพลังงานต่อสิ่งแวดล้อมและสุขภาพ 5 กรณี เป็นกรณีที่สร้างปัญหาสังคมและสิ่งแวดล้อมเป็นการวิเคราะห์ถึงสาเหตุของปัญหา ผลกระทบที่เกิดขึ้น และการดำเนินการของหน่วยงานต่างๆในการแก้ไขปัญหา